Theo Bộ Tài chính, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành năm 2021 đạt 639.766 tỷ đồng, tăng 38,8% so với năm 2020 (466.826 tỷ đồng), chủ yếu là TPDN phát hành riêng lẻ đạt 605.520 tỷ đồng, tăng 38,8% so với năm 2020, tổng khối lượng TPDN chào bán ra công chúng trong năm 2021 đạt 34.146 tỷ đồng, tăng 11,8% so với năm 2020.
Quy mô thị trường TPDN đến cuối năm 2021 tương đương 18,2%GDP, tăng 42,4% so với cuối năm 2020 (17,11%GDP).
Đối với phát hành ra thị trường quốc tế, năm 2021 có 06 doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế với tổng khối lượng phát hành là 1,74 tỷ USD. Trong đó, 04 doanh nghiệp bất động sản phát hành 1,15 tỷ USD, chiếm 66,1% tổng khối lượng phát hành, còn lại là doanh nghiệp thương mại dịch vụ và tổ chức tín dụng chiếm lần lượt 24,4% và 9,5% tổng khối lượng phát hành.
Lãi suất phát hành bình quân TPDN riêng lẻ năm 2021 là 7,94%/năm, giảm 1,4%/năm so với năm 2020, thấp hơn 1%-2% so với lãi suất cho vay trung và dài hạn phổ biến của các tổ chức tín dụng (TCTD) hiện nay.
Trong năm 2021, TPDN phát hành riêng lẻ có tài sản đảm bảo chiếm 49,7%; trái phiếu không có tài sản đảm bảo chiếm 50,3%. Đối với TPDN phát hành ra công chúng, trái phiếu chủ yếu không có tài sản đảm bảo, chiếm 99% tổng khối lượng phát hành.
Trái phiếu không có tài sản đảm bảo chủ yếu là trái phiếu do các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán phát hành, chiếm 77,7% tổng khối lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ không có tài sản đảm bảo.
Đối với trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng phát hành, 88,2% khối lượng phát hành là trái phiếu có tài sản đảm bảo hoặc bảo lãnh thanh toán, 11,8% khối lượng phát hành là trái phiếu không có tài sản đảm bảo. Tài sản đảm bảo của trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản phát hành chủ yếu là bất động sản, các chương trình, dự án (chiếm 57,84% tổng khối lượng phát hành), bảo đảm bằng cổ phiếu (chiếm 23,95%), bảo đảm bằng cả bất động sản và cổ phiếu (chiếm 1,37%) và bảo đảm bằng các tài sản khác (chiếm 8,67%).
Nhóm doanh nghiệp bất động sản dẫn đầu về nợ vay TPDN trong năm vừa qua có: Công ty CP đầu tư và xây dựng Vạn Trường Phát, Công ty CP Osaka Garden, Công ty TNHH kinh doanh bất động sản Mediterranena Revival Villas…Nhóm doanh nghiệp này trong năm 2021 đã huy động trên 6.900 tỉ đồng nợ vay TPDN để làm dự án bất động sản.
Trong nhóm các doanh nghiệp bất động sản phát hành TPDN để vay nợ nhiều nhất trong năm 2021 theo Bộ Tài chính còn có nhiều "ông lớn" trong ngành bất động sản như: Công ty CP đầu tư Golden Hill, Công ty CP đầu tư Tân Thành Long An, Vinaconex, Công ty CP thương mại - quảng cáo - xây dựng - địa ốc Việt Hân (TNR Holdings)…Đáng chú ý, trong đó có địa ốc Việt Hân (TNR Holdings) với hàng loạt bê bối trong kinh doanh bất động sản.
Phát hành trái phiếu không có tài sản đảm bảo
Vào tháng 11/2021, thông tin từ Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), lô trái phiếu vừa được Việt Hân phát hành thuộc loại trái phiếu doanh nghiệp không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và không có tài sản đảm bảo.
Đơn vị đã đứng ra thu xếp cho Việt Hân phát hành lô trái phiếu trên là CTCP Chứng khoán KB Việt Nam. Bên mua là một tổ chức đầu tư trong nước. Lô trái phiếu có kỳ hạn 7 năm, đáo hạn vào ngày 1/9/2028 với lãi suất cố định 10%/năm. Lãi trái phiếu sẽ được thanh toán một lần vào ngày đáo hạn hoặc ngày mua lại trái phiếu.
Mục đích của đợt phát hành nhằm đầu tư các dự án Bất động sản đang được Việt Hân phát triển. Ngoài ra số tiền thu được cũng được sử dụng nhằm thực hiện các chương trình dự án đầu tư khác của công ty. Bên cạnh đó là tăng quy mô vốn hoạt động và cơ cấu lại các khoản nợ của Việt Hân.
Đáng chú ý, đây đã là lần thứ 6 Việt Hân huy động tiền qua kênh trái phiếu với tổng số vốn lên đến 3.000 tỷ đồng. Tất cả các đượt phát hành trái phiếu đều có kỳ hạn 7 năm và cùng một mục đích sử dụng.
Còn nhớ thời điểm năm 2017, khi Việt Hân bắt đầu cuộc chơi phát hành trái phiếu thì công ty đã phát hành hơn 327 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn hai năm, thông qua 10 lô lẻ cho các nhà đầu tư cá nhân.
Bước sang năm 2020, Việt Hân tiếp tục phát hành hàng loạt lô trái phiếu có tổng giá trị lên đến 6.000 tỷ đồng chỉ trong hai ngày 27 và 28/8. Số trái phiếu này có kỳ hạn 7 năm và không có tài sản đảm bảo, thông tin về lãi suất và trái chủ không được công bố.
Được biết, kể từ đầu năm 2021 nay, các doanh nghiệp trong hệ sinh thái của TNG Holdings (bao gồm bất động sản Mỹ, TNR Holdings Công ty Thương mại - Quảng cáo - Xây dựng Việt Hân, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Khu công nghiệp EIP) đã huy động thành công gần 10.000 tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu.
Tác giả: An Bình
