Theo đó, để “luật hóa” chủ trương của Nghị quyết 18-NQ/TW nhằm xây dựng hoàn thiện “chính sách tài chính về đất đai, giá đất” của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), HoREA kiến nghị không ban hành “bảng giá đất hàng năm” mà nên ban hành “bảng giá đất định kỳ 2-3 năm một lần”.
Tuy nhiên, để đảm bảo cho giá đất trong bảng giá đất luôn tiệm cận với giá đất trên thị trường thì phải đi đôi với việc tiếp tục quy định các “hệ số điều chỉnh giá đất”, trong đó có “hệ số điều chỉnh giá đất hàng năm (hệ số k1)” (áp dụng từ ngày 01/01 hàng năm) để điều chỉnh “bảng giá đất”, hoặc “hệ số điều chỉnh giá đất khi thị trường giá đất có biến động (hệ số k2)”, hoặc “hệ số điều chỉnh giá đất khi Nhà nước quyết định thu hồi đất (hệ số k3)”, hoặc áp dụng “phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số k4) để định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với tất cả các dự án bất động sản, nhà ở thương mại không phân biệt giá trị khu đất dưới hay trên 30 tỷ đồng theo Bảng giá đất, thay vì thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá đất”.
Việc quy định ban hành “bảng giá đất định kỳ 2-3 năm một lần” là phù hợp với thực tiễn trình độ, năng lực của bộ máy hành chính, nhân lực, trang thiết bị công nghệ, phần mềm quản lý hiện nay, đi đôi với “định lượng, công thức hoá” việc “định giá đất cụ thể” để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất các dự án bất động sản, nhà ở, đô thị sẽ bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu dễ làm và không gây “rủi ro pháp lý” cho cán bộ, công chức, viên chức nhà nước và người liên quan trong thực thi công vụ.
Đồng thời, cần bổ sung quy định các trường hợp áp dụng bảng giá đất và rất cần thiết giao Chính phủ quy định chi tiết thực hiện Điều 155 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Hiện nay, để xây dựng “bảng giá đất định kỳ 5 năm một lần” thì cấp tỉnh phải thực hiện trình tự, thủ tục với nhiều công đoạn và công việc rất chi tiết, phức tạp mất rất nhiều thời gian không dưới 06 tháng, nên việc xây dựng “bảng giá đất hàng năm” là không khả thi gây quá tải cho chính quyền các địa phương.
Ảnh minh hoạ.Nếu quy định xây dựng “bảng giá đất hàng năm” thì vẫn phải thực hiện trình tự, thủ tục với nhiều công đoạn và các công việc cụ thể rất chi tiết, mất rất nhiều thời gian tương tự như thực hiện quy định xây dựng “bảng giá đất định kỳ 5 năm một lần” hiện nay.
Quy định xây dựng “bảng giá đất theo khu vực, vị trí” là đúng và hợp lý, nhưng quy định “xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn” đối với nơi “có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất” là chưa khả thi và chưa phù hợp với thực tế vì hiện nay “chưa có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất” đầy đủ, chính xác, đáng tin cậy, được cập nhật theo thời gian thực.
Quy định áp dụng “bảng giá đất” để “tính thuế sử dụng đất” chưa tiên lượng các đối tượng chịu thuế theo dự kiến vào khoảng năm 2025 thì Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ, Quốc hội xem xét Dự án Luật thuế tài sản (thuế nhà đất):
Hiệp hội nhận thấy, điểm c khoản 3 Điều 155 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định áp dụng “bảng giá đất” để “c) Tính thuế sử dụng đất” chỉ phù hợp trong trường hợp thu thuế sử dụng đất nông nghiệp (hiện nay, được Quốc hội cho miễn thu đến năm 2025) và trường hợp thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp trong đó có đất ở (chưa đánh thuế nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất) với thuế suất hiện nay rất thấp 0,03%; 0,07%; 0,15% tuỳ trường hợp.
Nhưng quy định áp dụng “bảng giá đất” để “tính thuế sử dụng đất” chưa tiên lượng các đối tượng chịu thuế theo dự kiến vào khoảng năm 2025 thì Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ, Quốc hội xem xét Dự án Luật thuế tài sản (thuế bất động sản, nhà, đất) liên quan đến hoạt động quản lý, sử dụng, giao dịch về bất động sản, nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất, trong đó có thuế sử dụng đất, thuế chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuế đối với trường hợp sở hữu nhiều tài sản nhà đất, hoặc chậm hoặc không đưa đất vào đầu tư kinh doanh, hoặc thuế chống đầu cơ để điều tiết thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất và để tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách nhà nước.
Do vậy, rất cần thiết bổ sung quy định áp dụng “bảng giá đất” để “tính thuế sử dụng đất theo quy định của pháp luật về thuế” vào điểm c khoản 3 Điều 155 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Hiệp hội cũng cho rằng, quy định áp dụng “bảng giá đất” để “tính thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân” cùng với quy định của pháp luật về thuế quy định “thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định là giá chuyển nhượng từng lần” và chịu thuế suất 2% giá chuyển nhượng là chưa chính xác, chưa công bằng, người chịu thuế bị “thiệt”, chưa phù hợp với nguyên lý của pháp luật về thuế thu nhập là “chỉ đánh thuế thu nhập khi có thu nhập chịu thuế” và cách thu thuế này chỉ “tiện” cho cơ quan thuế, nên cần phải bổ sung “theo quy định của pháp luật về thuế” vào quy định áp dụng “bảng giá đất” để “tính thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân”, đồng thời phải sửa đổi quy định của pháp luật về thuế hiện hành.
Trường hợp chấp thuận quy định “bảng giá đất định kỳ 2-3 năm một lần” thì cần phải được điều chỉnh bằng các “hệ số điều chỉnh giá đất”, tương tự như việc thực hiện quy định “bảng giá đất định kỳ 5 năm một lần” của Luật Đất đai 2013.
“Điều 155. Bảng giá đất” của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã bỏ quy định “Chính phủ quy định chi tiết Điều này” là không hợp lý, bởi lẽ nếu không giao Chính phủ quy định chi tiết thì không sát với thực tiễn và còn có một số trường hợp cần thiết phải phân cấp cho cấp tỉnh quy định cụ thể để đảm bảo phù hợp với tình hình của địa phương.
Tác giả: Hồng Đức
