Theo Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn thành phố năm 2020 đạt khoảng 2,48 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 8% so với cuối năm 2019 (Mức tăng này thấp hơn năm 2019 - tăng 10,65% - nhưng là mức tăng khá trong điều kiện bị tác động bởi Covid -19).
Trong đó, tín dụng trung dài hạn chiếm khoảng 52,2%, tăng khoảng 9,1%; tín dụng ngắn hạn chiếm 47,78%, tăng 6,8% so với cuối năm 2019. Để hỗ trợ các doanh nghiệp chống chịu với đại dịch CoViD-19, lãi suất cho vay trung dài hạn năm 2020 chỉ ở mức 9,63%-10,03%/năm, thấp hơn so với lãi suất năm 2019. Tỷ lệ nợ xấu chỉ khoảng 2,25% tổng dư nợ tín dụng, đảm bảo được an toàn tín dụng (nếu loại trừ nợ xấu của nhóm ngân hàng mua lại 0 đồng, thì tỷ lệ nợ xấu chỉ chiếm 1,99%).
Đáng quan ngại là trong số 293.750 tỷ đồng dư nợ tín dụng tiêu dùng, có khoảng 42% được sử dụng vào các mục đích có liên quan đến lĩnh vực bất động sản, nhất là để kinh doanh bất động sản, tiềm ẩn rủi ro về an toàn tín dụng đối với các khoản vay này.
Tỷ trọng tín dụng trung dài hạn cao hơn tín dụng ngắn hạn, cho thấy các dự án đầu tư có tính chất trung dài hạn, trong đó chủ yếu là các dự án bất động sản vẫn phụ thuộc và vẫn dựa chủ yếu vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng và nguồn vốn huy động từ khách hàng.
“Bởi vì các kênh huy động vốn trung dài hạn từ thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu, các quỹ đầu tư bất động sản, các quỹ đầu tư tín thác bất động sản (REITS) chưa phát triển đầy đủ để đáp ứng nhu cầu vốn của thị trường. Đây là điều rất đáng quan ngại, vì có khả năng một số khoản vay tín dụng bất động sản có nguy cơ chuyển thành nợ xấu và thị trường bất động sản chưa đảm bảo phát triển ổn định và bền vững”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA chia sẻ.
Đối với kết quả thực hiện cho vay hỗ trợ nhà ở theo gói 30.000 tỷ đồng, đến nay trên địa bàn TP.HCM chỉ còn dư nợ 2.872 tỷ đồng với 8.336 khách hàng. Trong đó, có 2 chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội với dư nợ 118 tỷ đồng và 8.334 cá nhân, hộ gia đình còn dư nợ 2.754 tỷ đồng.
Còn chương trình cho vay tạo lập nhà ở tại TP.HCM, từ năm 2006 đến nay, Quỹ phát triển nhà ở trực thuộc UBND TP.HCM đã thực hiện “Chương trình cho vay tạo lập nhà ở” cho các đối tượng chưa có nhà ở, là cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang, cán bộ công đoàn…với hạn mức vốn vay giai đoạn đầu là 400 triệu đồng/suất và được nâng dần, hiện nay suất vay là 900 triệu đồng/suất, lãi suất vay 4,7%/năm, thời gian vay tối đa là 20 năm. Đến nay, đã có 5.087 khách hàng được vay 2.403 tỷ đồng. Trong đó, năm 2019 đã giải ngân 339 tỷ đồng; Năm 2020, đã giải ngân 440 tỷ đồng.
Đây là chính sách hỗ trợ tín dụng cho vay tạo lập nhà ở rất tuyệt vời của TP.HCM với mức ưu đãi về suất vay, lãi suất, thời gian vay cao hơn cả chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội hiện nay (tương tự như cách làm của một số nước phát triển thực hiện hỗ trợ tín dụng cho người mua căn nhà đầu tiên).
Mặt hạn chế của chính sách này là độ bao phủ còn thấp, trong 16 năm qua, mới có 5.087 người, chỉ bằng khoảng 1% lực lượng cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang, cán bộ công đoàn của thành phố được hỗ trợ tín dụng cho vay tạo lập nhà ở, nên đa số đối tượng rất khó tiếp cận nguồn vốn cho vay hỗ trợ nhà ở này.
Tác giả: An Bình
